Trong khuôn khổ Chương trình Nghiên cứu về đổi mới, sáng tạo và cách tân trong các ngành kinh tế chủ lực năm 2024, Viet Research phối hợp với Báo Đầu tư công bố Top 10 Most Innovative Enterprises (Top 10 Doanh nghiệp Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả – VIE 10). Đây là những doanh nghiệp có tiềm năng và hiệu quả kinh doanh tốt nhờ tăng cường áp dụng và đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, cách tân.
Chương trình nhằm nâng cao nhận thức và tôn vinh tầm quan trọng của đổi mới, sáng tạo, cách tân trong phát triển đất nước và doanh nghiệp.
Danh sách VIE 10 ngành Hóa chất – Nhựa – Bao bì và phương pháp nghiên cứu được đăng tải trên Cổng thông tin của chương trình https://vie10.vn
Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới, Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2024: Nhóm Sản xuất và kinh doanh hóa chất, nhựa công nghiệp, nhựa sinh học, phụ gia ngành nhựa
Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới, Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2024: Nhóm Bao bì – Packaging
Tính đến cuối năm 2023, sản lượng hóa chất của Việt Nam đã đạt mức ước tính khoảng 10 triệu tấn, tăng khoảng 5% so với năm trước. Tuy nhiên, cấu trúc sản phẩm vẫn chưa được đa dạng hóa đủ, vẫn tập trung chủ yếu vào những loại hóa chất cơ bản như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, và một số sản phẩm hóa chất công nghiệp. Đối với ngành bao bì, theo nghiên cứu của Viet Research và số liệu phân tích thị trường của Mordor Intelligence, quy mô thị trường bao bì giấy Việt Nam ước tính đạt 2,6 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 4,14 tỷ USD vào năm 2029, tăng trưởng với tốc độ CAGR là 9,7% trong giai đoạn 2024 – 2029. Ngoài ngành hàng bao bì giấy, thị trường bao bì kim loại Việt Nam cũng phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây nhờ sự gia tăng của ngành thực phẩm, đồ uống. Quy mô thị trường bao bì hộp kim loại Việt Nam ước tính đạt 2,11 tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 2,45 tỷ USD vào năm 2029, tăng trưởng với tốc độ CAGR là 3,07% trong giai đoạn 2024 – 2029. Trước những thách thức và cơ hội của ngành, các doanh nghiệp điển hình trong VIE 10 ngành Hóa chất, Nhựa, Bao bì đã nỗ lực tập trung đầu tư vào công nghệ xử lý và sản xuất sạch hơn để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ mới để theo kịp xu hướng giảm phát thải carbon, kỹ thuật số, phát triển bền vững, sản xuất tuần hoàn và chuyển đổi năng lượng.
Đổi mới sáng tạo trong ngành hóa chất – nhựa – bao bì Việt Nam gần đây đã mang lại nhiều kết quả tích cực, bao gồm việc tăng năng suất, giảm chi phí sản xuất, và nâng cao chất lượng sản phẩm. Các doanh nghiệp trong ngành đã chú trọng đầu tư vào công nghệ tiên tiến, sản xuất xanh, R&D, hợp tác quốc tế, và cải thiện quy trình quản lý. Những nỗ lực này không chỉ giúp ngành duy trì cạnh tranh mà còn góp phần phát triển bền vững trong tương lai.
Nghiên cứu của Viet Research và số liệu thống kê cho thấy năm 2023, chi tiêu cho R&D của ngành hóa chất Việt Nam tăng 20% so với năm 2022, đạt tổng cộng 1.200 tỷ đồng. Đầu tư này tập trung vào phát triển các sản phẩm mới có giá trị cao, chẳng hạn như các hợp chất hữu cơ đặc biệt và các loại phân bón thông minh. Các doanh nghiệp trong ngành cũng đang dần chuyển đổi sang các quy trình sản xuất xanh và bền vững nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về bảo vệ môi trường. Theo báo cáo từ Hiệp hội Hóa chất Việt Nam, các doanh nghiệp đã đầu tư hơn 500 tỷ đồng vào các dự án sản xuất thân thiện với môi trường trong năm 2023. Việc này bao gồm việc sử dụng nguyên liệu tái chế và công nghệ xử lý chất thải tiên tiến, giúp giảm lượng khí thải CO2 và nâng cao chất lượng môi trường. Các doanh nghiệp hóa chất Việt Nam cũng đã thực hiện đổi mới quy trình quản lý và chuỗi cung ứng bằng cách áp dụng các hệ thống quản lý hiện đại như ERP (Enterprise Resource Planning). Việc áp dụng ERP giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình sản xuất, quản lý tồn kho hiệu quả hơn và giảm thiểu lãng phí. Số liệu thống kê và báo cáo của Vinachem cho thấy việc triển khai hệ thống ERP đã giúp giảm chi phí quản lý khoảng 8% và tăng hiệu suất lao động lên 15%.
Nguồn: Kết quả khảo sát và nghiên cứu các doanh nghiệp VIE10 của Viet Research tháng 4-5/2024
Ngoài việc mang lại những lợi ích về kinh tế và môi trường, đổi mới sáng tạo trong ngành Hóa chất – Nhựa – Bao bì còn tạo ra sự khác biệt cạnh tranh đáng kể trong thị trường. Từ việc sáng tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới cho đến việc mở rộng thị trường và thu hút khách hàng quan tâm đến bảo vệ môi trường, đây là một cơ hội để các doanh nghiệp nổi bật và tạo ra ấn tượng tích cực trong lòng khách hàng. Việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận các thị trường mới mà còn thể hiện cam kết của họ đối với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Điều này không chỉ làm tăng giá trị thương hiệu mà còn làm nổi bật vị thế cạnh tranh của họ trong ngành chính là tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo trong ngành Hóa chất – Nhựa – Bao bì, hướng tới một tương lai xanh và bền vững.
Trong nghiên cứu của Viet Research về đổi mới sáng tạo trong các ngành kinh tế chủ lực của Việt Nam, dưới đây là các ứng dụng công nghệ đổi mới sáng tạo và cũng là xu hướng vừa đang được các doanh nghiệp Hóa chất, Nhựa, Bao bì trong VIE10 triển khai trong những năm gần đây:
Nguồn: Kết quả khảo sát và nghiên cứu các doanh nghiệp VIE10 của Viet Research tháng 4-5/2024
Bao bì internet
Xu hướng mới trong ngành bao bì kết hợp với Internet mang lại nhiều tiện ích đáng chú ý. Bao bì thông minh sử dụng công nghệ như mã QR, nhãn thông minh, RFID và NFC, tận dụng các lợi ích về bảo mật, xác thực sản phẩm và tương tác với khách hàng. Giải pháp chống hàng giả tích hợp mã QR và điện toán đám mây, cho phép theo dõi sản phẩm từ chuỗi cung ứng đến người tiêu dùng, cung cấp thông tin chính xác về sản phẩm và tạo cơ hội tương tác với khách hàng. Các công nghệ như IoT, NFC và blockchain được sử dụng để theo dõi sản phẩm, đảm bảo tính xác thực và tạo ra một kênh liên lạc mới giữa thương hiệu và khách hàng. Điều này cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của bao bì thông minh và Internet trong việc cung cấp giá trị gia tăng cho người tiêu dùng và ngành công nghiệp.
Công nghệ sản xuất
Sự tiến bộ trong sản xuất hóa chất ngày càng đặc biệt hơn với sự kết hợp của công nghệ sản xuất bồi đắp, kỹ thuật số hóa và tự động hóa. Việc áp dụng thực tế mở rộng giúp kỹ sư hóa chất giải quyết vấn đề thiếu hụt nhân lực và đào tạo nhân viên. Kết hợp với mô phỏng số (digital twins), nó mô phỏng các tình huống sản xuất khẩn cấp và chẩn đoán sự cố từ xa. Hơn nữa, các robot hỗ trợ con người (cobots) hỗ trợ các kỹ thuật viên trong môi trường phòng thí nghiệm nguy hiểm để tăng tốc độ sản xuất. Các phương tiện di chuyển tự động dẫn đường vận chuyển hàng hóa mà không cần sự can thiệp của con người.
Hoá chất xanh
Xu hướng hóa chất xanh đang tập trung vào các quy trình và sản phẩm nhằm giảm tác động của hóa chất và vật liệu nguy hại. Thúc đẩy các nhà sản xuất ưu tiên tuân thủ các quy định môi trường và bền vững. Các nhà sản xuất lắp đặt công nghệ tái chế, tăng cường quản lý chất thải và chuyển sang nguồn năng lượng thay thế. Ví dụ, hydro xanh biến đổi khí carbon dioxide (CO2) thành các hydrocacbon. Hơn nữa, các giải pháp hóa học xanh thay thế khí lò cốc để giảm khí thải carbon trong quá trình sản xuất thép.
Robots
Xu hướng sử dụng robot trong ngành bao bì là một phản ứng đáp ứng đối với những thách thức chính của lĩnh vực này như năng suất, độ chính xác và kiểm soát chất lượng. Tự động hóa các quy trình đóng gói như mở khay, chiết rót, đóng gói và xếp pallet trở thành một xu hướng lớn, giúp loại bỏ sai sót con người và đảm bảo an toàn cho sản phẩm.
Công nghệ Nano
Công nghệ Nano đang trở thành một xu hướng quan trọng trong ngành bao bì, được áp dụng ở nhiều giai đoạn khác nhau của chuỗi cung ứng để cải thiện hiệu suất và an toàn sản phẩm. Sử dụng các hạt Nano trong vật liệu bao bì giúp tăng cường khả năng cản và độ bền kéo, đồng thời cho phép theo dõi và chống hàng giả. Trên bao bì thực phẩm, lớp phủ nano bảo vệ khỏi bụi bẩn và vết bẩn, cũng như giải quyết mối lo ngại về an toàn thực phẩm. Các cảm biến nano hỗ trợ việc theo dõi độ tươi và phát hiện thay đổi hóa học, từ đó cải thiện quản lý chất lượng và an toàn sản phẩm. Những tiến bộ này đang thay đổi cách sản xuất và quản lý bao bì, mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho ngành công nghiệp này.
In 3D
Xu hướng in 3D đang nổi lên trong ngành bao bì như một phương tiện đổi mới và cá nhân hóa. Công nghệ này cho phép các công ty bao bì thiết kế và tạo ra các nguyên mẫu đóng gói đa dạng một cách nhanh chóng và linh hoạt. Thay vì phải dựa vào các quy trình sản xuất truyền thống tốn kém và mất thời gian, in 3D giúp giảm thiểu chi phí và lãng phí, đồng thời tạo ra các sản phẩm chất lượng cao.
Bao bì bền vững
Sự trỗi dậy của bao bì bền vững là một xu hướng đáng chú ý trong ngành bao bì. Người tiêu dùng ngày nay ngày càng nhận thức về tầm quan trọng của bảo vệ môi trường, dẫn đến nhu cầu tăng về các giải pháp bao bì thân thiện với môi trường. Xu hướng này được thúc đẩy bởi áp lực pháp lý và nhu cầu thực sự để giảm thiểu tác động môi trường. Việc chuyển sang bao bì bền vững mang lại nhiều lợi ích cho ngành thực phẩm, bao gồm giảm rác thải, tiết kiệm chi phí, cải thiện hình ảnh thương hiệu và tạo ra các sản phẩm mới sáng tạo. Cùng với sự tăng trưởng của xu hướng này, ngành thực phẩm đang chứng kiến sự đổi mới trong các giải pháp bao bì bền vững, bao gồm bao bì ăn được từ rong biển, giấy gạo và tinh bột khoai tây, cũng như sự phát triển của nhựa phân hủy sinh học và công nghệ tái chế đan.
Internet of Things
Xu hướng IoT (Internet of Things) đang được triển khai mạnh mẽ trong ngành hóa chất. IoT cho phép thu thập và lưu trữ dữ liệu vận hành, cũng như tối ưu hóa các quy trình sản xuất. Nó cũng giúp kiểm soát chất lượng nguyên liệu, hiệu suất tài sản và an toàn lao động. Dữ liệu thu thập được mô phỏng và dự đoán các gợi ý bảo dưỡng để kéo dài tuổi thọ của tài sản. Ví dụ, các nhà điều hành sử dụng các đo lường cảm biến để tránh quá nhiệt, từ đó ngăn chặn tắt máy đột ngột và mất mát sản xuất. Cuối cùng, IoT kết nối các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEMs), các nhà điều hành và các nhà cung cấp dịch vụ trên một nền tảng duy nhất. Điều này mang lại sự minh bạch chưa từng có đối với chuỗi cung ứng trong ngành hóa chất – biến đây thành một trong những xu hướng hàng đầu của ngành.
Phân tích dữ liệu
Phân tích dữ liệu nâng cao nâng cao năng suất và lợi nhuận trong sản xuất hóa chất. Thông tin chuyên sâu từ dữ liệu lớn sẽ tối ưu hóa mức tiêu thụ năng lượng, hoạt động của nhà máy và chuỗi cung ứng. Ngoài ra, cảm biến và thiết bị không dây theo dõi hiệu suất lịch sử của thiết bị sản xuất. Dựa trên dữ liệu này, thuật toán AI dự báo các lỗi tiềm ẩn và nguyên nhân cốt lõi của chúng để giảm thời gian ngừng hoạt động của máy móc.
Trí tuệ nhân tạo
Xu hướng trí tuệ nhân tạo (AI) trong ngành hóa chất đang mạnh mẽ phát triển, đặc biệt trong việc tăng cường các thí nghiệm phòng thí nghiệm và thử nghiệm lâm sàng. Các thuật toán học sâu và AI giúp tạo ra các công thức sinh học và kết hợp vật liệu mới. Ví dụ, các phân tử mới có tính chất chữa lành hoặc các thay thế cho các chất nguy hiểm hoặc độc hại. Ngoài ra, AI tự động hóa các quy trình hóa học và thu thập dữ liệu quý báu để cải thiện hiệu suất vận hành. Các giải pháp AI cũng ngay lập tức phát hiện các bất thường, rò rỉ hoặc ô nhiễm và cho phép phòng tránh sớm. Những lợi ích và ứng dụng rộng lớn của AI khiến nó trở thành một trong những xu hướng hàng đầu cần theo dõi trong ngành hóa chất.
Công tác đổi mới sáng tạo đã đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ngành hóa chất – nhựa – bao bì trong những năm gần đây, đặc biệt là trong bối cảnh của sự hội nhập ngày càng sâu rộng và sự bùng nổ của Cách mạng Công nghiệp 4.0. Đây không chỉ là nguồn động viên mạnh mẽ để tối ưu hóa các quy trình, giảm thiểu lãng phí tài nguyên và thời gian, mà còn là chìa khóa giúp tăng cường hiệu quả sản xuất. Sự gia tăng mạnh mẽ về nhu cầu trong ngành Hóa chất – Nhựa – Bao bì đã đặt ra thách thức lớn đối với các doanh nghiệp về vấn đề trách nhiệm xã hội trong kinh doanh, do đó, đổi mới sáng tạo đóng vai trò không thể phủ nhận trong việc thúc đẩy tiến bộ trong sản xuất của ngành Hóa chất – Nhựa – Bao bì.
Lễ Công bố và Vinh danh các doanh nghiệp trong Danh sách Top 10 Doanh nghiệp Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2024 ngành Hóa chất – Nhựa – Bao bì sẽ được tổ chức trong khuôn khổ Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam – Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2024 với chủ đề “Cách tân để Phát triển” tại Khách sạn Pullman, Hà Nội vào ngày 24 tháng 06 năm 2024 và được đăng tải tại cổng thông tin của Chương trình https://vie10.vn/ và trên các kênh truyền thông đại chúng.