Trong khuôn khổ Chương trình Nghiên cứu về đổi mới, sáng tạo và cách tân trong các ngành kinh tế chủ lực năm 2024, Viet Research phối hợp với Báo Đầu tư công bố Top 10 Most Innovative Enterprises (Top 10 Doanh nghiệp Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả – VIE10). Đây là những doanh nghiệp có tiềm năng và hiệu quả kinh doanh tốt nhờ tăng cường áp dụng và đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, cách tân.
Chương trình nhằm nâng cao nhận thức và tôn vinh tầm quan trọng của đổi mới, sáng tạo, cách tân trong phát triển đất nước và doanh nghiệp.
Danh sách VIE 10 ngành Thực phẩm – Đồ uống và phương pháp nghiên cứu được đăng tải trên Cổng thông tin của chương trình https://vie10.vn
Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới, Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả ngành Thực phẩm – Đồ uống 2024 – Nhóm thực phẩm khô, đồ ăn liền
Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới, Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả ngành Thực phẩm – Đồ uống 2024 – Nhóm thực phẩm đông lạnh
Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới, Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả ngành Thực phẩm – Đồ uống 2024 – Nhóm Sữa
Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới, Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả ngành Thực phẩm – Đồ uống 2024 – Nhóm đường và bánh kẹo
Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới, Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả ngành Thực phẩm – Đồ uống 2024 – Nhóm gia vị, dầu ăn
Top 5 Doanh nghiệp Đổi mới, Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả ngành Thực phẩm – Đồ uống 2024 – Nhóm thực phẩm dinh dưỡng
Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới, Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả ngành Thực phẩm – Đồ uống 2024 – Nhóm Trà – Cà phê
Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới, Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả ngành Thực phẩm – Đồ uống 2024 – Nhóm nước giải khát
Top 5 Doanh nghiệp Đổi mới, Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả ngành Thực phẩm – Đồ uống 2024 – Nhóm đồ uống có cồn
Các doanh nghiệp điển hình ngành Thực phẩm – Đồ uống
Nguồn: Kết quả khảo sát và nghiên cứu các doanh nghiệp VIE10 của Viet Research tháng 4-5/2024
Ngày nay, ngành thực phẩm – đồ uống (F&B) đang trở thành một trong những ngành công nghiệp lớn nhất và mang lại lợi nhuận lớn nhất trên toàn toàn cầu. Tuy nhiên, do là một lĩnh vực màu mỡ gắn liền với các nhu cầu cốt lõi nhất của con người mà thị trường luôn có sự cạnh tranh gay gắt so với các ngành khác. Do đó, để tồn tại và có được chỗ đứng trên thị trường, các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thực phẩm, đồ uống luôn phải cố gắng không ngừng đổi mới, sáng tạo, cách tân để nắm bắt xu hướng phát triển của ngành và tạo ra lợi thế trước các đối thủ khác.
Trung bình các công ty trong Top 20 của Global Innovation 1000 (Top 1.000 công ty đổi mới sáng tạo toàn cầu) chi cho hoạt động R&D khoảng 11,6% tổng doanh thu. Đổi mới, sáng tạo giờ đây trở thành “cụm từ khóa” phổ biến với mọi ngành nghề kinh tế và ngành F&B cũng không nằm ngoài xu thế đó. Năm 2023 vừa qua, trung tâm khơi nguồn sáng tạo và xúc tiến đổi mới toàn cầu tiên phong của ngành F&B Việt Nam cũng đã được thành lập tại Bình Dương với sứ mệnh cách mạng hóa ngành F&B thông qua mô hình sáng tạo sản phẩm đổi mới và tiết kiệm chi phí.
Bên cạnh đó, bản thân các doanh nghiệp F&B cũng đang dần thay đổi về cách vận hành để thích ứng linh hoạt với xu hướng mới của thị trường và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh của mình. Trong khảo sát tháng 3 năm 2024 của Viet Research với các doanh nghiệp F&B trong Top 10 doanh nghiệp Đổi mới Sáng tạo ngành F&B chỉ ra 03 động lực quan trọng nhất đối với hoạt động đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp trong 3 năm gần đây nhất là Những thay đổi trong hành vi tiêu dùng của khách hàng; Sự thay đổi các yêu stố trong thị trường như nhân khẩu học, kinh tế vĩ mô…và Áp lực đến từ các đối thủ cạnh tranh. Cũng trong khảo sát này, các doanh nghiệp F&B trong VIE10 cho biết hai hình thức đổi mới sáng tạo chủ yếu trong doanh nghiệp hiện tại và trong ít nhất 3 năm tới là tập trung vào Đổi mới sản phẩm/dịch vụ và Đổi mới phương thức và chiến lược truyền thông/marketing.
Thực tế cho thấy đổi mới sáng tạo và cách tân trong các doanh nghiệp F&B trong VIE10 xuất phát từ những thực tiễn xu hướng thị trường. Doanh nghiệp đổi mới sáng tạo thành công là những doanh nghiệp nhạy bén trong việc phát hiện các xu hướng thị trường và đưa ra các sản phẩm/dịch vụ, truyền thông và quảng bá “bắt sóng” các xu hướng đó. Một vài xu hướng thị trường nổi bật trong thời gian qua đã gắn liền với chiến lược và nội dung đổi mới sáng tạo cách tân trong các doanh nghiệp F&B VIE10 có thể kể đến như sau:
Nguồn: Kết quả khảo sát và nghiên cứu các doanh nghiệp VIE10 của Viet Research tháng 4-5/2024
- Xu hướng ăn sạch – sống xanh:
“Ăn sạch, Sống xanh” là một triết lý sống sáng tạo, nhấn mạnh vào việc chăm sóc cả sức khỏe cá nhân và môi trường xanh sạch. Đây là cách tiếp cận linh hoạt và đa chiều, giúp tối ưu hóa cả cơ thể và môi trường xung quanh, tạo ra một cuộc sống cân bằng và bền vững. Xu hướng này đã và đang mở ra không gian cho sự sáng tạo trong ngành ẩm thực và phong cách sống. Trong một năm trở lại đây, có thể dễ dàng nhận thấy rất nhiều “hot trend” ăn uống nổi lên từ xu hướng “ăn sạch, sống xanh” này, ví dụ như các loại bánh ăn kiêng, trà sữa keto hay bánh ngọt không đường, sữa tươi ít đường hoặc không đường, nước giải khát không calo, … Sự tận dụng của xu hướng ăn uống lành mạnh đang đạt đỉnh sẽ giúp thu hút sự quan tâm của người tiêu dùng và nhanh chóng tạo ra lợi nhuận cho doanh nghiệp. Dự kiến vào năm 2024, xu hướng “ăn sạch, sống xanh” vẫn sẽ tiếp tục thu hút sự chú ý của đông đảo người tiêu dùng.
- Gen Z: Tương lai và động lực cho đổi mới sáng tạo của ngành F&B
Được dự báo trong vòng 10 năm tới, Gen Z sẽ chiếm tỷ lệ lớn nhất trong số người tiêu dùng và sẽ là nguồn doanh thu chính cho không chỉ ngành F&B mà còn cả thị trường kinh tế trong tương lai, GenZ nhóm đối tượng trẻ tuổi nhưng có sức ảnh hưởng mạnh mẽ, thậm chí là những “nhà lãnh đạo xu hướng” trong ngành F&B. Gen Z không chỉ làm chao đảo và thúc đẩy các xu hướng F&B hiện nay mà còn sẽ trở thành lực lượng tiêu dùng chủ chốt trong 10 năm tới, ảnh hưởng sâu rộng đến thị trường, đồng thời cũng là động lực cho các chiến lược đổi mới, sáng tạo và cách tân từ sản phẩm/dịch vụ đến các chiến lược quảng bá, truyền thông, tiếp thị của các doanh nghiệp F&B. Gen Z được coi là thế hệ “foodaholic” (chỉ những người đam mê ẩm thực). Tuy nhiên, khác với các thế hệ trước, Gen Z tìm đến thức uống mới không chỉ để giải khát mà nó trở thành một phần của việc xây dựng phong cách sống. Các thương hiệu F&B luôn cần sự linh hoạt và sáng tạo để điều chỉnh và cập nhật sản phẩm/dịch vụ của mình để đáp ứng những xu hướng mới nhất hướng đến thế hệ này. Điển hình trong VIE10 có các sản phẩm hướng đến GenZ như: Phúc Long luôn cập nhật món mới theo xu hướng của giới trẻ, điển hình như bộ sưu tập (BST) thức uống mới “Cầu Phúc đong đầy – Long niên may mắn” từ trái mãng cầu cho dịp Tết, menu đồ uống Holiday Bliss cho dịp Giáng Sinh,… Acecook, thấu hiểu nỗi khổ GenZ những lúc deadline phải tiêu thụ những món ăn nhanh kể trên tuy có “tiện” nhưng lại không hẳn “lợi”, Acecook cho ra mắt mì yến mạch, giải quyết nỗi lo ăn uống thiếu chất xơ làm tăng cân, khó tiêu của Gen Z.
- Chuyển đổi số độc đáo trong F&B
Không thể phủ nhận rằng, chuyển đổi số đang là điểm tựa hoàn hảo cho các doanh nghiệp F&B tiến xa trong thời đại công nghệ 4.0. Mô hình bán lẻ truyền thống dần được thay thế bởi mô hình bán hàng trực tuyến hoặc kết hợp giữa online và offline. Các nhà hàng, quán cà phê, thậm chí cả các quán ăn nhỏ cũng đều đầu tư vào việc xây dựng Fanpage, website, và thậm chí là ứng dụng riêng để tạo dựng thương hiệu và cung cấp các tiện ích cho khách hàng. Bên cạnh đó, việc tích hợp các thiết bị điện tử và nâng cấp hoạt động nhờ vào công nghệ đang trở thành một phần không thể thiếu trong ngành F&B. Từ việc sử dụng phần mềm quản lý bán hàng, máy POS bán hàng cầm tay, cho đến các thiết bị đọc mã vạch và mã QR, hệ thống hiển thị nhà bếp KDS, và hình thức thanh toán không tiếp xúc, cũng như việc đặt hàng và giao hàng trực tuyến – tất cả đã trở nên phổ biến trong ngành thời gian qua. Điển hình trong VIE10 có: VISSAN đồng thời tập trung mở rộng kinh doanh đến nhiều kênh phân phối khác nhau, đặc biệt chú trọng kênh bán hàng trực tuyến. Cụ thể, tiếp tục đẩy mạnh bán hàng thông qua website Vissanmart.com và các sàn thương mại điện tử hiện có, thỏa thuận hợp tác đưa sản phẩm lên các trang mới như Tiktokshop. Vinamilk cũng không ngoại lệ trong cuộc đua đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, sản phẩm của Vinamilk được bán trên website và các nền tảng trực tuyến như Shopee, Lazada, …
- Phát triển bền vững
Trải qua giai đoạn biến động do đại dịch cùng với xu hướng người tiêu dùng đề cao các sản phẩm có tính xanh – bền vững, các doanh nghiệp F&B tại Việt Nam cũng liên tục chuyển mình theo hướng bền vững trên toàn bộ chuỗi giá trị sản xuất. Các xu hướng PTBV trong ngành cũng liên tục được cập nhật và phát triển mỗi ngày, điển hình như việc sử dụng các nguồn nguyên liệu thuần chay, hữu cơ, canh tác theo phương pháp bền vững, tái sử dụng – tái chế chất thải hoặc sản phẩm dư thừa từ quá trình sản xuất cho đến những biện pháp hạn chế sử dụng nhựa và giảm bao bì nói chung, cắt giảm chất thải thực phẩm…Điển hình cho xu hướng này là Vinamilk liên tục đầu tư các công nghệ, giải pháp xanh, bền vững tại hệ thống trang trại và nhà máy sản xuất, cho thấy sự cam kết và nỗ lực với định hướng bền vững ở tầm chiến lược và dài hạn. Hiện nay, 13 trang trại, 10 nhà máy của Vinamilk đã lắp đặt năng lượng mặt trời, song song đẩy mạnh các năng lượng xanh như Biomass, CNG (tại nhà máy), Biogas (tại trang trại). 100% cửa hàng Vinamilk trên toàn quốc đang sử dụng túi làm từ nhựa tái chế, các muỗng nhựa, ống hút nhựa và màng co đang được doanh nghiệp này cắt giảm có lộ trình. Mộc Châu Milk cũng đẩy mạnh phát triển chăn nuôi gắn với bảo vệ môi trường, bồi đất xanh trồng cỏ sạch, VietGAP hóa toàn bộ quy trình sản xuất, cơ giới hóa quy trình xử lý chất thải… là những yếu tố tiên quyết giúp Mộc Châu Milk phát triển bền vững suốt 6 thập kỷ qua.
Lễ Công bố và Vinh danh các doanh nghiệp trong Danh sách Top 10 Doanh nghiệp Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2024 ngành Thực phẩm – Đồ uống sẽ được tổ chức trong khuôn khổ Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam – Sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2024 với chủ đề “Cách tân để Phát triển” tại Khách sạn Pullman, Hà Nội vào ngày 24 tháng 06 năm 2024 và được đăng tải tại cổng thông tin của Chương trình https://vie10.vn/ và trên các kênh truyền thông đại chúng.