Trong khuôn khổ Chương trình Nghiên cứu về đổi mới sáng tạo và cách tân trong các ngành kinh tế chủ lực năm 2025, Viet Research phối hợp với Báo Tài chính – Đầu tư (Bộ Tài chính) công bố Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả ngành Nông nghiệp công nghệ cao 2025 (Top 10 Most Innovative Enterprises in High-Tech Agriculture – VIE10). Đây là những doanh nghiệp có tiềm năng và hiệu quả kinh doanh tốt nhờ tăng cường áp dụng và đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, cách tân.
Chương trình nhằm nâng cao nhận thức và tôn vinh tầm quan trọng của đổi mới sáng tạo, cách tân trong phát triển đất nước và doanh nghiệp.
Danh sách VIE 10 ngành Nông nghiệp công nghệ cao và phương pháp nghiên cứu được đăng tải trên Cổng thông tin của Chương trình https://vie10.vn
Bảng 1: Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao – Nhóm Nông nghiệp
Nguồn: Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao (https://vie10.vn)
Bảng 2: Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao – Nhóm Thức ăn chăn nuôi
Nguồn: Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao (https://vie10.vn)
Bảng 3: Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao – Nhóm Nông sản và giống cây trồng
Nguồn: Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao (https://vie10.vn)
Nguồn: Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao (https://vie10.vn)
Bứt phá xanh: Làn sóng đổi mới sáng tạo định hình nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam
Nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao ở Việt Nam đang được chú trọng phát triển nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và tính bền vững. Chiến lược phát triển nông nghiệp giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn 2045 của Chính phủ xác định mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp hiện đại với năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh cao. Theo đó, đến năm 2030, tốc độ tăng trưởng GDP nông–lâm–thủy sản đạt 2,5–3%/năm và năng suất lao động tăng bình quân 5,5–6%/năm. Để đạt được mục tiêu này, đột phá về khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo là khâu then chốt, thể hiện qua việc ứng dụng CMCN 4.0 và 5.0 vào sản xuất nông nghiệp.
Những công nghệ “xương sống” đang tái định nghĩa nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam
Trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy giúp phân tích dữ liệu cây trồng, dự báo năng suất, tối ưu hóa phân bón, phòng chống sâu bệnh. Ví dụ, công nghệ AI được ứng dụng để tư vấn bón phân thông minh, có thể giảm 20% chi phí phân bón và tăng khoảng 20% năng suất cây trồng.
Internet vạn vật (IoT) và Dữ liệu lớn (Big Data): các cảm biến IoT đo đạc môi trường (độ ẩm đất, nhiệt độ, ánh sáng) và hệ thống thu thập Big Data giúp giám sát và điều khiển dinh dưỡng, nước, thuốc… trong nông trại. Dữ liệu lớn được tích hợp vào nền tảng quản lý tập trung, góp phần xây dựng “kho tài nguyên số” phục vụ nông nghiệp thông minh, cảnh báo thiên tai và ra quyết định.
Công nghệ tự động hóa và robot: máy bay không người lái (drone) phun thuốc, rải phân, máy gặt tự động và robot thu hoạch giúp giảm sức lao động thủ công. Drones còn giúp canh tác chính xác bằng chụp ảnh đa phổ để kiểm tra sức khỏe cây trồng. Tự động hóa quy trình sản xuất và vận hành trang trại (hệ thống tưới nước, nhà kính thông minh) ngày càng phổ biến, nhất là tại các mô hình nhà kính công nghệ cao.
Công nghệ sinh học (Biotech): bao gồm công nghệ nuôi cấy mô, giống cây trồng (vi nhân giống không bệnh), giống vật nuôi cải tiến qua chỉ thị phân tử, công nghệ chỉnh sửa gen (CRISPR), phân bón và thuốc bảo vệ thực vật sinh học. Các tiến bộ này có thể cải thiện giống lúa, ngô, đậu tương… giúp tăng năng suất vượt trội, giảm thuốc bảo vệ thực vật và bảo vệ môi trường.
Chuỗi cung ứng số và blockchain: công nghệ chuỗi khối được thử nghiệm để truy xuất nguồn gốc nông sản, tạo tính minh bạch toàn chuỗi, giúp nông dân xác định đúng giá trị mùa vụ và đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường xuất khẩu.
Đổi mới sáng tạo thời gian qua đã ghi nhận nhiều mô hình và doanh nghiệp điển hình áp dụng thành công công nghệ cao, nâng cao năng suất – chất lượng và giá trị chuỗi nông sản. Ví dụ, Dabaco ứng dụng công nghệ cảm biến IoT trong chăn nuôi trứng gà “Cage-Free” để giám sát môi trường và sức khỏe đàn gà, giúp tối ưu quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng trứng và hiệu quả quản lý, đồng thời giảm thiểu lãng phí.
Các vùng sản xuất ứng dụng công nghệ cao cũng được quy hoạch ở nhiều địa phương. Đồng Nai xây dựng 8–10 vùng nông nghiệp công nghệ cao với quy mô khoảng 1.600–11.900 ha, tập trung vào các cây chủ lực như sầu riêng, bưởi, xoài, tiêu, lúa, tôm…. Những vùng này đều áp dụng quy trình sản xuất nghiêm ngặt, kết hợp công nghệ tưới thông minh và xử lý sau thu hoạch để tạo ra sản phẩm chất lượng cao. TP.HCM có Khu Nông nghiệp Công nghệ cao (Củ Chi) – mô hình mẫu được Chính phủ đánh giá dẫn dắt xu hướng nông nghiệp hiện đại của cả nước.
Ứng dụng công nghệ số đã giúp nông nghiệp tăng năng suất lao động, giảm thất thoát sau thu hoạch và tạo ra nông sản an toàn hơn. Nhiều doanh nghiệp báo cáo năng suất tăng 15–20%, chi phí giảm nhờ tự động hóa và quản lý dữ liệu. Chuỗi giá trị được tối ưu nhờ truy xuất nguồn gốc.
Từ phòng lab đến cánh đồng: Những xu hướng sẽ “nở rộ” trong đổi mới sáng tạo nông nghiệp
Theo khảo sát và nghiên cứu của Viet Research với các doanh nghiệp thuộc Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao, trong giai đoạn 2025–2030, xu hướng đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp Việt Nam sẽ tập trung vào 07 hướng chính sau đây:
Nguồn: Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao (https://vie10.vn)
Chuyển đổi số toàn diện: Xây dựng nông nghiệp số bằng cách áp dụng đại trà IoT, 5G, AI và Big Data. Chuyển đổi số được kỳ vọng sẽ trở thành nền tảng quản trị mới cho toàn ngành: từ bản đồ số vùng trồng trọt (phục vụ quản lý đất đai) đến hệ thống kho dữ liệu dùng chung (data lake nông nghiệp). Theo mô hình 5.0, công nghệ sẽ hỗ trợ con người, nâng cao kỹ năng lao động và tạo ra sản phẩm “cá nhân hóa” theo nhu cầu tiêu dùng.
Nông nghiệp xanh và bền vững: Ứng dụng công nghệ sinh học (giống chống chịu, vi sinh vật có lợi), quản lý dinh dưỡng thông minh nhằm giảm đầu vào hóa chất. Xu hướng “nông nghiệp tuần hoàn” (tận dụng phụ phẩm nông nghiệp làm chất liệu, năng lượng) sẽ được lồng ghép công nghệ mới. Mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính 10% vào 2030 (so với 2020) theo Chiến lược nông nghiệp bền vững cũng thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư công nghệ xanh.
Tăng cường tự động hóa và robot hóa: Dự kiến nhiều loại robot thu hoạch, phân loại rau quả tự động sẽ được đưa vào thử nghiệm. Máy bay không người lái (drone) sẽ tích hợp thêm AI để tự động phát hiện sâu bệnh và phun thuốc theo vùng ưu tiên. Nhiều doanh nghiệp đang nghiên cứu robot cắt lúa, robot cắt cỏ, và thậm chí robot trồng rau trong nhà màng – xu hướng tất yếu của nông nghiệp chính xác trong tương lai.
Khoa học dữ liệu và mô phỏng: Sử dụng mô hình toán học và AI để dự báo sâu bệnh, thiên tai, mô phỏng thâm canh nông nghiệp dưới kịch bản biến đổi khí hậu. Công nghệ hình ảnh vệ tinh và máy bay không người lái chụp ảnh đa phổ sẽ được xử lý bởi AI để đánh giá sinh trưởng cây trồng hàng ngày.
Chuỗi cung ứng thông minh và FinTech nông nghiệp: Đẩy mạnh ứng dụng blockchain và IoT trong truy xuất nguồn gốc, thanh toán và tín dụng cho nông dân. Các nền tảng blockchain thuần Việt sẽ được phát triển để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu (như GI, GlobalGAP). Đặc biệt, thanh toán không tiếp xúc, viễn thông di động (e-wallet) giúp nông dân nhỏ truy cập vốn vay vi mô và bảo hiểm thời tiết nhanh chóng.
Công nghệ sinh học thế hệ mới: Đổi mới trong sinh học như CRISPR để tạo giống kháng sâu bệnh hay chịu hạn mặn sẽ trở thành tâm điểm. Việt Nam đang xúc tiến nhập khẩu và phát triển giống cây trồng biến đổi gen (gần 200 triệu ha đã trồng trên thế giới) dưới sự kiểm soát chặt chẽ của pháp luật. Nghiên cứu chế phẩm sinh học thay thế phân hóa học và thuốc trừ sâu hóa học cũng được gia tăng đầu tư. Trong chăn nuôi và thủy sản, công nghệ nuôi cấy tế bào và vaccine thế hệ mới sẽ phát triển mạnh, từ đề án của Viện Chăn nuôi (phôi lợn kháng bệnh) đến đề án thú y số hóa.
Xu hướng toàn cầu hóa và hội nhập cao: Nông nghiệp Việt Nam sẽ tiếp cận nhanh công nghệ quốc tế. Việc tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới tạo cơ hội và đồng thời yêu cầu tiêu chuẩn cao về chất lượng, an toàn thực phẩm. Điều này thúc đẩy doanh nghiệp Việt tìm kiếm công nghệ tiên tiến toàn cầu.
Nhìn chung thời gian qua chứng kiến bước tiến mạnh mẽ của đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam, với các doanh nghiệp, hợp tác xã và cơ quan nghiên cứu đẩy mạnh ứng dụng AI, IoT, robot, biotech… vào chuỗi sản xuất – chế biến – phân phối. Kết quả ban đầu là năng suất được cải thiện, giá trị gia tăng chuỗi nông sản tăng lên và vị thế quốc tế của nông sản Việt vững chắc hơn. Trong thời gian tới, dưới sự chỉ đạo tập trung của Chính phủ và sự nhiệt huyết của cộng đồng khởi nghiệp, ngành Nông nghiệp công nghệ cao Việt Nam được kỳ vọng tiếp tục phát triển đột phá, khẳng định vai trò then chốt trong nền kinh tế nông nghiệp số và bền vững.
Lễ Công bố và Vinh danh các doanh nghiệp trong Danh sách Top 10 Doanh nghiệp Đổi mới sáng tạo và Kinh doanh hiệu quả 2025 – Ngành Nông nghiệp công nghệ cao sẽ được tổ chức trong khuôn khổ Diễn đàn Innovation and ESG Summit 2025: Đổi mới sáng tạo – Kiến tạo tương lai bền vững tại Khách sạn Pullman, Hà Nội vào ngày 27 tháng 6 năm 2025 và được đăng tải tại cổng thông tin của Chương trình https://vie10.vn/ và trên các kênh truyền thông đại chúng.